Kepada mereka yang tidak tahu kandungan Perjanjian 20 Perkara Sabah dalam membentuk Persekutuan Malaysia, sila baca;
Perkara 20
Perkara 1: AGAMA
“WALAUPUN TIADA BANTAHAN TERHADAP ISLAM MENJADI AGAMA RASMI MALAYSIA, AGAMA RASMI TIDAK ADA DI BORNEO UTARA DAN PERUNTUKAN BERHUBUNG DENGAN ISLAM MENGIKUT PELEMBANGAAN MALAYA HENDAKLAH TIDAK MERANGKUMI BORNEO UTARA.”
Perkara 2: BAHASA
“(a) BAHASA MELAYU HENDAKLAH MENJADI BAHASA KEBANGSAAN PERSEKUTUAN.
(b) BAHASA INGGERIS AKAN TERUS DIGUNAKAN UNTUK TEMPOH SEPULUH TAHUN SELEPAS HARI MALAYSIA.
(c) BAHASA INGGERIS HENDAKLAH MENJADI BAHASA RASMI BORNEO UTARA, UNTUK SEMUA TUJUAN BAIK PADA PERINGKAT NEGERI MAHUPUN PERSEKUTUAN TANPA HAD TEMPUH.”
Perkara 3: PERLEMBAGAAN
“WALAUPUN PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN MALAYA DITERIMA SEBAGAI ASAS PERLEMBAGAAN MALAYSIA, PERLEMBAGAAN MALAYSIA HENDAKLAH MENJADI DOKUMEN ANTARA NEGERI DAN BUKAN BERBENTUK BEBERAPA SIRI PINDAAN TERHADAP PERLEMBAGAAN YANG DIPERSETUJUI DALAM KEADAAN YANG BERLAINAN SAMA SEKALI. PERLEMBAGAAN BARU UNTUK BORNEO UTARA SUDAH TENTU PERLU.”
Perkara 4: KETUA PERSEKUTUAN
“KETUA NEGARA BORNEO UTARA TIDAK BOLEH MENJADI KETUA NEGARA PERSEKUTAN.”
Perkara 5: NAMA PERSEKUTUAN
“MALAYSIA” BUKANNYA “MELAYU RAYA”.
Perkara 6: IMIGRESEN
“KAWALAN KEMASUKAN ORANG KE MANA-MANA KAWASAN DI MALAYSIA DARI LUAR ADALAH TERLETAK DI BAWAH KUASA KERAJAAN PUSAT TETAPI KEMASUKAN KE BORNEO UTARA PERLU MENDAPAT KELULUSAN KERAJAAN NEGERI. KERAJAAN PERSEKUTAN TIDAK BOLEH MENGHALANG KEMASUKAN ORANG KE BORNEO UTARA UNTUK TUJUAN KERAJAAN NEGERI KECUALI ATAS SEBAB KESELAMATAN.
BORNEO UTARA HENDAKLAH MEMPUNYAI KUASA YANG TIDAK TERBATAS BAGI MENGAWAL PERGARAKAN ORANG-ORANG DARI KAWASAN-KAWASAN LAIN DI MALAYSIA KE DALAM BORNEO UTARA, SELAIN DARIPADA YANG BEKERJA DENGAN KERAJJAN PERSEKUTUAN DI BORNEO UTARA.”
Perkara 7: HAK PEMISAH
“TIDAK HARUS ADA SEBARANG HAK UNTUK BERPISAH DARIPADA PERSEKUTUAN.”
Perkara 8: PERBORNEOAN
“PENGAMBILALIHAN PERKHIDMATAN AWAM OLEH RAKYAT BORNEO HENDAKLAH DILAKSANAKAN DENGAN SECEPAT MUNGKIN.”
Perkara 9: PEGAWAI BRITISH
“SEGALA USAHA HENDAKLAH DIBUAT UNTUK MENGGALAKKAN PARA PEGAWAI BRITISH KEKAL DALAM PERKHIDMATAN AWAM SEHINGGA TEMPAT MEREKA BOLEH DIAMBIL OLEH ORANG-ORANG YANG LAYAK DARI BORNEO UTARA.”
Perkara 10: KEWARGANEGARAAN
“SARANAN-SARANAN DALAM PERENGAAN 148 (k) LAPORAN SURUHANJAYA COBBOLD HENDAKLAH MERANGKUMI HAK-HAK KEWARGANEGARAAN RAKYAT BORNEO UTARA DALAM PERSEKUTUAN, TERTAKLUK KEPADA PINDAAN-PINDAAN BERIKUT:
(A) PERENGGAN KECIL (I) TIDAK HARUS MENGANDUNGI PERUNTUKAN MENETAP SELAMA LIMA TAHUN;
(B) DEMI MENYELARASKANNYA KEPADA UNDANG-UNDANG KITA, PERENGGAN KECIL (ii) (a) HENDAKLAH BERBUNYI “TUJUH DARIPADA SEPULAH TAHUN” DAN BUKKANNYA “LAPAN DARIPADA DUA BELAS TAHUN”; DAN
(C) PERENGGAN KECIL (iii) SEHARUSNYA TIDAK MENGANDUNGI SEKATAN BERHUBUNG DENGAN KEWARGANEGARAAN IBU-BAPA – SESEORANG YANG LAHIR DI BORNEO UTARA SELEPAS MALAYSIA MESTILAH MENJADI WARGANEGARA PERSEKUTUAN.”Perkara 11: TARIF DAN KEWANGAN
“BORNEO UTARA HENDAKLAH BERHAK MENGAWAL KEWANGAN TABUNG PEMBANGUNAN DAN TARIFNYA SENDIRI.”
Bab12 Perkara 12:KEDUDUKAN ISTEMEWA KAUM BUMIPUTERA
“PADA PRINSIPNYA SUKU KAUM BUMIPUTERA DI BORNEO UTARA HENDAKLAH MENIKMATI HAK-HAK ISTEMEWA SEPERTI YANG DINIKMATI OLEH KAUM MELAYU DI MALAYA, TETAPI FORMUKA MALAYA YANG DIGUNAKAN DI MALAYA KETIKA INI TIDAK SEMESTINYA BOLEH DIGUNAKAN UNTUK BORNEO UTARA.”
Perkara 13: KERAJAAN NEGERI
“(a) KETUA MENTERI HENDAKLAH DIPILIH OLEH ANGGOTA-ANGGOTA MAJLIS PERUNDANGAN TIDAK RASMI;
(b) SISTEM MENTERI YANG SEMPURANA HENDAKLAH DIUJUDKAN DI-BORNEO UTARA.”
Perkara14: TEMPOH PERALIHAN
“TEMPOH PERALIHAN HENDAKLAH DISERAHKAN PADA NEGERI BORNEO UTARA OLEH PERLEMBAGAAN DAN TIDAK SEKADAR DIAMANAHKAN KEPADA KERAJAAN NEGERI OLEH KERAJAAN PERSEKUTUAN.”
Perkara15: PELAJARAN“SISTEM PENDIDIKAN YANG ADA DI-BORNEO UTARA SEKARANG HENDAKLAH DIKEKALKAN DAN DILETAKKAN DI BAWAH BIDANG KUASA KERAJAAN NEGIRI.”
Perkara16: PERLINDUNGAN PERLEMBAGAAN
“KERAJAAN PUSAT TIDAK BOLEH MEMBUAT SEBARANG PUINDAAN, MENGUBAHSUAI ATAU MENARIK BALIK MANA-MANA PERLINDUNGAN KHAS YANG TELAH DIBERIKAN KEPADA BORNEO UTARA TANPA PERSETUJUAN KERAJAAN BORNEO UTARA. KUASA MEMBINDA PERLEMBAGAAN NEGERI BORNEO UTARA ADALAH HAK MUTLAK RAKYAT NEGERI ITU.”
Perkara17: PERWAKILAN DALAM PARLIMEN PERSEKUTUAN
“INI HENDAKLAH MENGAMBIL KIRA BUKAN SAJA JUMLAH PENDUDUK BORNEO UTARA TETAPI JUGA SAIZ DAN PETENSINYA DAN DALAM APA KEADAAN PUN TIDAK HARUS KURANG DARIPADA SINGAPURA.”
Perkara18: GELARAN KETUA NEGARA
“YANG DI PERTUA NEGARA”
Perkara19: NAMA NEGERI
SABAH
Perkara20: TANAH,HUTAN, KERAJAAN TEMPATAN DAN LAIN-LAIN
“PERUNTUKAN DALAM PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN BERHUBUNG DENGAN KUASA MAJLIS TANAH NEGARA TIDAK HARUS MERANGKUMI BORNEO UTARA. MAJLIS KEBANGSAAN BAGI KERAJAAN TEMPATAN JUGA TIDAK HARUS
MERANGKUMI BORNEO UTARA.”
Pertanyaan kepada warga Sabah. Adakah perkara ini telah dipatuhi?
Kepada warga bukan Sabah. Adakah anda rasa Kerajaan sekarang telah mematuhi perjanjian ini?